To już kolejna wersja aktu prawnego wprowadzającego określone zmiany w poszczególnych ustawach, co ma przełożyć się na wypracowanie mechanizmów ułatwiających funkcjonowanie poszczególnych grup w sytuacji zmian społecznych i gospodarczych wywołanych epidemią covid-19. Ustawa trafiła do Senatu, który może wciąż wprowadzić do niej poprawki. Poniżej streszczamy najważniejsze zmiany, które przyniesie nowa wersja tarczy antykryzysowej.
Zmiany w zakresie kredytów
Tarcza 4.0 w dużej mierze skupia się na zmianach dotyczących umów kredytowych. Z dopłat do oprocentowania kredytów będą mogli skorzystać przedsiębiorcy – w przypadku małych i średnich przedsiębiorców będzie to maksymalnie 2 punkty procentowe, zaś w przypadku większych firm odpowiednio 1 punkt procentowy. Dopłaty nie będą trafiać bezpośrednio do kredytobiorców, lecz do banków. Te zaś odpowiednio będą obniżać wymiar odsetek należnych od poszczególnych umów kredytowych. Co istotne, dopłaty do oprocentowania mają nie stanowić przychodu dla przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów podatkowych.
Z zapisów nowej wersji tarczy skorzystają też kredytobiorcy indywidualni, którzy w wyniku epidemii covid-19 znaleźli się w trudnej sytuacji (np. stracili pracę lub inne główne źródło dochodu). Ta grupa osób będzie mogła skorzystać z tzw. wakacji kredytowych, dzięki którym na wniosek kredytobiorcy bank będzie musiał zawiesić obowiązek spłacania rat (zarówno części kapitałowej, jak i odsetkowej) na okres maksymalnie 3 miesięcy). Wakacje kredytowe będą dotyczyły zarówno kredytów konsumenckich, jak i hipotecznych.
Co ważne, wakacje kredytowe będą dotyczyły tylko umów kredytowych zawartych przed 13 marca 2020 r. Kredytobiorcy posiadający kilka kredytów jednocześnie będą mogli zawiesić spłatę tylko jednego z nich.
Nowe regulacje w zakresie prawa pracy
Tarcza 4.0. wprowadza kolejne zmiany w zakresie stosunków pomiędzy pracodawcami a pracownikami, co ma w założeniu ułatwić pracodawcom funkcjonowanie w czasie epidemii i uchronić ich od konieczności dokonywania zwolnień.
Łatwiej ma być pracodawcy polecić pracownikowi wykonywanie swoich zadań w tzw. formie zdalnej. W tarczy nie znalazły się jednak przepisy bezpośrednio uprawniające pracowników do wnioskowania o zwrot kosztów korzystania z własnych środków (np. prądu czy połączenia internetowego) podczas pracy zdalnej. Ta kwestia pozostanie zatem w dużej mierze uzależniona od indywidualnych ustaleń poszczególnych pracodawców ze swoimi pracownikami.
Łatwiej będzie także pracodawcy planować nieobecności swoich pracowników. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, pracodawca będzie mógł udzielić pracownikowi, bez uzyskania jego zgody oraz z pominięciem planu urlopów, urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze do 30 dni urlopu.
Z zapisów tarczy 4.0 skorzystają także pracodawcy, którzy odczuli spadek obrotów gospodarczych, a jednak nie zdecydowali się na objęcie swoich pracowników przestojem ekonomicznym (odpowiednio przestojem zgodnie z art. 81 kodeksu pracy) lub obniżeniem wymiaru czasu pracy. Ci pracodawcy będą mogli wnioskować o dofinansowania kosztów wynagrodzeń przez Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Pracodawcy będą także mogli skorzystać z przepisów wprowadzających ograniczenie wysokości odpraw, odszkodowań oraz tym podobnych świadczeń do kwoty nieprzekraczającej 10-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Restrukturyzacja w nowej formule
Zgoda sądu nie będzie już niezbędnym elementem, aby przedsiębiorstwo mogło otworzyć postępowanie restrukturyzacyjne. Tarcza 4.0 wprowadza model tzw. szybkiej restrukturyzacji, dla której konieczne będzie jedynie zawarcie umowy z doradcą restrukturyzacyjnym oraz ujawnienie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym faktu otwarcia postępowania o zatwierdzenie układu. Sądy będą uczestniczyły w procedurze tylko w przypadku wniosku o uchylenie skutków otwarcia postępowania, który będzie mógł złożyć wierzyciel mający poczucie bycia pokrzywdzonym działaniem swojego dłużnika.
Aby uproszczona procedura była skuteczna, w ciągu 4 miesięcy od dnia dokonania obwieszczenia do sądu powinien wpłynąć wniosek o zatwierdzenie układu. Co istotne, tarcza wprowadza także ograniczenia w zakresie maksymalnego wynagrodzenia doradców restrukturyzacyjnych, co w założeniu ma chronić przedsiębiorców przez zbyt wysokimi kosztami postępowania. Uproszczona restrukturyzacja ma chronić przedsiębiorców w ciężkiej sytuacji materialnej przed postępowaniami egzekucyjnymi, także w zakresie wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo.
Inne regulacje
W pozostałym zakresie, tarcza 4.0 wprowadza także m. in.:
- elektroniczne rozprawy w sprawach karnych, które mają być uzupełnieniem istniejącej już możliwości przeprowadzania tego rodzaju rozpraw w sprawach cywilnych.
- złagodzenie rygorów zadłużania się jednostek samorządu terytorialnego.
- zmiany w zakresie prawa zamówień publicznych, w tym obligatoryjne dokonanie zmiany umowy w przypadku uznania, że okoliczności wynikające z epidemii mają wpływ na należyte i terminowe wykonanie umowy przez wykonawcę.
